Τη
στιγμή που η Ευρώπη δοκιμάζεται από μια
κρίση όχι μόνο οικονομική αλλά από μια
κρίση αξιών, εκατομμύρια Ευρωπαίοι
πολίτες ζητούν μια απάντηση σε ένα
καίριο ερώτημα: είναι το νερό για την
Ε.Ε. ένα εμπόρευμα της αγοράς ή ένα
ανθρώπινο δικαίωμα; Μέχρι σήμερα, η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει δώσει
ξεκάθαρη απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα,
ενώ αρνείται να αναγνωρίσει το ανθρώπινο
δικαίωμα στο νερό, όπως έκανε ο ΟΗΕ το
2010.
Την
ίδια στιγμή, εκατοντάδες πόλεις,
περιφέρειες και κράτη σε όλο τον κόσμο
επαναδημοτικοποιούν τις υπηρεσίες
ύδρευσής τους, απορρίπτοντας ως
αποτυχημένο το ιδιωτικό μοντέλο
διαχείρισης του νερού που δοκίμασαν
για δεκαετίες. Στην Ευρώπη, οι περισσότερες
περιπτώσεις καταγράφηκαν στη Γαλλία,
την έδρα των μεγαλύτερων και ισχυρότερων
πολυεθνικών εταιρειών νερού του πλανήτη.
Εννιά περιπτώσεις καταγράφηκαν στη
Γερμανία.
Παρ’
όλο που το Βερολίνο και το Παρίσι
επανέκτησαν τον δημόσιο έλεγχο του
νερού τους, κάτι που παρουσιάστηκε εντός
συνόρων ως κάτι καλό, η οικονομική και
πολιτική ελίτ της Ευρώπης πιέζει -μέσω
των δανειστών- την Ελλάδα, την Πορτογαλία
και την Ιρλανδία, να ιδιωτικοποιήσουν
τα δικά τους δημόσια συστήματα ύδρευσης.
Είναι ένας κοινός όρος που περιλαμβάνεται
σε κάθε μνημόνιο που έχει υπογραφεί
μεταξύ των χρεωμένων χωρών και των
δανειστών τους.
Το
μπλογκ παραβρέθηκε για άλλη μια χρονιά
στο διεθνές φεστιβάλ ντοκιμαντέρ
Θεσσαλονίκης, ένα από τα ποιο σημαντικά
και ενδιαφέροντα πολιτιστικά δρώμενα.
Την τελευταία μέρα του 20ου φεστιβάλ
προβλήθηκε το βραβευμένο ντοκιμαντέρ
του Γιώργου Αυγερόπουλου, Μέχρι
την τελευταία σταγόνα: Ο μυστικός πόλεμος
του νερού στην Ευρώπη, σε μια
σχεδόν κατάμεστη αίθουσα.
Δυστυχώς,
ο δημιουργός δεν μπόρεσε να παραβρεθεί
για τη συζήτηση με το κοινό που γίνεται
συνήθως μετά τις προβολές, παρόλα αυτά,
μπορούμε να αναφερθούμε σε δύο πολύ
σημαντικά συμπεράσματα που αποκομίσαμε,
πέρα από τις υπόλοιπες ενδιαφέρουσες
πληροφορίες που αντλήσαμε μέσα από το
εξαιρετικά κατατοπιστικό αυτό ντοκιμαντέρ.
Το
πρώτο συμπέρασμα έχει να κάνει με την οριστική
κατάρρευση του νεοφιλελεύθερου μύθου
περί 'ιδιωτικού ρίσκου'. Όπως αποδείχθηκε,
το ισχυρό λόμπι του νερού υποχρέωνε τις
δημοτικές αρχές, σε όλες τις Ευρωπαϊκές
πόλεις στις οποίες επιβλήθηκε η
ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης,
να υπογράφουν συμβόλαια που εξασφάλιζαν
σε κάθε περίπτωση το κέρδος υπέρ των
εταιριών.
Έτσι,
για παράδειγμα, αναφέρθηκε περίπτωση
συγκεκριμένου δήμου που έπρεπε να
πληρώσει ένα υπέρογκο ποσό στην ιδιωτική
εταιρία επειδή οι προβλέψεις για αύξηση
της κατανάλωσης έπεσαν έξω. Δηλαδή, οι
ιδιώτες, όχι μόνο προέβησαν σε υπέρογκες
αυξήσεις των παροχών υπηρεσιών νερού,
όχι μόνο παρείχαν υποβαθμισμένες
ποιοτικά υπηρεσίες, αλλά ζημίωσαν
επιπλέον το δημόσιο με τις απαιτήσεις
τους.
Στον
τομέα του νερού καταρρέει και ένας άλλος
κεντρικός νεοφιλελεύθερος μύθος περί
ιδιωτικοποιήσεων αφού το ισχυρό λόμπι
του νερού ουσιαστικά έχει το μονοπώλιο
στον τομέα, πράγμα που καθιστά αδύνατη
την πτώση των τιμών λόγω ανταγωνισμού.
Έτσι εξηγούνται και οι υπέρογκες αυξήσεις
από τις ιδιωτικές εταιρίες οι οποίες
φυσικά ενδιαφέρονται αποκλειστικά για
το κέρδος και όχι για την ποιότητα των
υπηρεσιών που παρέχουν στους πολίτες.
Το δεύτερο συμπέρασμα έχει να κάνει με την κινητοποίηση των πολιτών. Όπου αντιστάθηκαν οι κοινωνίες κατάφεραν ουσιαστικά να κερδίσουν τις πολυεθνικές, ενώ η μάχη συνεχίζεται σε ορισμένους Ευρωπαϊκούς δήμους όπου οι εταιρίες τα έχουν βρει σκούρα λόγω της αντίστασης των τοπικών κοινωνιών. Η αντίσταση λοιπόν δεν είναι μάταιη, όπως κάποιοι 'ορθολογιστές' νεοφιλελεύθεροι θέλουν να κάνουν τον κόσμο να πιστέψει.
Το δεύτερο συμπέρασμα έχει να κάνει με την κινητοποίηση των πολιτών. Όπου αντιστάθηκαν οι κοινωνίες κατάφεραν ουσιαστικά να κερδίσουν τις πολυεθνικές, ενώ η μάχη συνεχίζεται σε ορισμένους Ευρωπαϊκούς δήμους όπου οι εταιρίες τα έχουν βρει σκούρα λόγω της αντίστασης των τοπικών κοινωνιών. Η αντίσταση λοιπόν δεν είναι μάταιη, όπως κάποιοι 'ορθολογιστές' νεοφιλελεύθεροι θέλουν να κάνουν τον κόσμο να πιστέψει.
Σε
κάθε περίπτωση το νερό πρέπει να θεωρείται
δημόσιο αγαθό και είναι απαράδεκτο να
γίνεται αντικείμενο κερδοσκοπίας. Αυτό
μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο εφόσον οι
υπηρεσίες ύδρευσης βρίσκονται υπό πλήρη
δημόσιο έλεγχο.
Σε
συνέντευξή του στον 9.84, ο Γιώργος
Αυγερόπουλος λέει:
Η
Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει αναγνωρίσει
το νερό ως ανθρώπινο δικαίωμα όπως έκανε
ο ΟΗΕ ήδη από το 2010.
Την
ίδια στιγμή, εκατοντάδες πόλεις,
περιφέρειες και κράτη σε όλο τον κόσμο
επαναδημοτικοποιούν τις υπηρεσίες
ύδρευσής τους, απορρίπτοντας ως
αποτυχημένο το ιδιωτικό μοντέλο
διαχείρισης του νερού που δοκίμασαν
για δεκαετίες.
Στο
Βερολίνο, το 1999 πουλήθηκε το 49,9 των
μετοχών της εταιρίας ύδρευσης του
Βερολίνου σε ένα κονσόρτσιουμ ιδιωτικών
εταιριών. Στη συνέχεια μάθανε ότι το
Γερμανικό δημόσιο είχε εγγυηθεί τα
κέρδη 30 ετών σ'αυτές τις δύο ιδιωτικές
εταιρίες που συμμετείχαν σ'αυτό το
κονσόρτσιουμ. Αυτό για τη Γερμανία ήταν
ένα φοβερό σκάνδαλο.
Όταν
προσπάθησαν οι ακτιβιστές αυτό το πράγμα
να το βγάλουν στη δημοσιότητα, έτσι ώστε
να μάθουν όλοι οι Γερμανοί τι είχε
συμβεί, βρήκαν αντιμέτωπη την τοπική
κυβέρνηση του Βερολίνου, που τους είπε
ότι δεν μπορούμε να δημοσιεύσουμε τα
συμβόλαια γιατί παραβιάζεται το
βιομηχανικό απόρρητο και το σύνταγμα.
Εκείνοι
στράφηκαν στο συνταγματικό δικαστήριο
το οποίο τους δικαίωσε με τη λογική ότι
το νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα και
οι πολίτες πρέπει να ξέρουν τα πάντα
γύρω απ'αυτό. Στη συνέχεια γίνεται
δημοψήφισμα, λένε οι πολίτες ότι τα
συμβόλαια πρέπει να δοθούν στη δημοσιότητα
και προκλήθηκε τεράστιος σάλος και
αναγκάστηκε η τοπική κυβέρνηση, κάτω
από την πίεση της κοινής γνώμης, να πάρει
πίσω την εταιρία ύδρευσης.
Είναι
περισσότερο από ξεκάθαρο ότι η Ευρωπαϊκή
Ένωση έχει πλήρως καταληφθεί από τα
ισχυρά λόμπι των μεγάλων εταιριών και
έχει βάλει σε δεύτερη μοίρα τα συμφέροντα
των πολιτών.
Comments
Post a Comment